Terugwerkende kracht
Voor
dit
onderdeel
is een wijziging met terugwerkende kracht gepubliceerd. Zie
opmerking onder de tekst voor nadere informatie.
Als de erflater een testament heeft, wordt meestal afgeweken van het wettelijk erfrecht.
De inhoud van het testament bepaalt de gevolgen voor de erfbelasting. De erflater
kan op niet-rechtsgeldige wijze uitkeringen uit de nalatenschap hebben toegezegd of
wensen kenbaar hebben gemaakt voor de bestemming van zijn nalatenschap (de informele
wil). Voor de erfbelasting wordt niet van het wettelijk erfrecht afgeweken bij erfrechtelijke
toezeggingen die niet voldoen aan de formele eisen van boek 4 van het BW.
De erfgenamen die de informele wil van de erflater (gedeeltelijk) uitvoeren, schenken
aan de informeel begunstigde. Hierbij kan schenkbelasting zijn verschuldigd. Als door
de schenking een onroerende zaak overgaat zal er tevens overdrachtsbelasting verschuldigd
zijn.
Goedkeuring
Ik vind het ongewenst om bij de uitvoering van een informele wil bij de informeel
begunstigde (volledig) schenkbelasting of overdrachtsbelasting te heffen. Daarom keur
ik onder voorwaarden goed dat op verzoek aan de informeel begunstigde een tegemoetkoming
wordt verleend voor de verschuldigde schenkbelasting en overdrachtsbelasting. De tegemoetkoming
wordt verleend in de volgende twee gevallen.
De erflater had geen testament, het wettelijk erfrecht is van toepassing
De tegemoetkoming wordt verleend als belanghebbenden voldoende aannemelijk maken dat
de erflater een informele wil had voor de bestemming van zijn nalatenschap of bepaalde
onderdelen daarvan en deze informele wil nog bestond op het moment van zijn overlijden.
De erflater had een testament
De tegemoetkoming wordt verleend als is voldaan aan de volgende twee voorwaarden.
Voorwaarden
-
a. de erflater heeft met een notaris besproken hoe hij zijn testament wilde wijzigen.
Kort daarna is de erflater overleden waardoor de beoogde wijziging van het testament
niet kon worden gerealiseerd; en
-
b. de informele wil van de erflater voor de bestemming van zijn nalatenschap bestond
nog op het moment van zijn overlijden.
Tegemoetkoming schenkbelasting
Voor de tegemoetkoming in de schenkbelasting wordt een vergelijking gemaakt tussen:
-
– de erfbelasting die in totaal wettelijk is verschuldigd over alle verkrijgingen krachtens
erfrecht van de erflater (A); en
-
– de erfbelasting die in totaal zou zijn verschuldigd over alle verkrijgingen als de
informeel begunstigde het bedrag van de schenking rechtstreeks van de erflater zou
hebben verkregen (B).
De tegemoetkoming ziet uitsluitend op de schenkbelasting die de informeel begunstigde
wordt verschuldigd over de schenking door de uitvoering van de informele wil. De wettelijk
verschuldigde erfbelasting (A) blijft altijd in stand en wordt dus niet teruggegeven.
Door de tegemoetkoming wordt daarnaast alleen schenkbelasting geheven voor zover de
erfbelasting die in totaal zou zijn verschuldigd als de informeel begunstigde het
bedrag van de schenking rechtstreeks van de erflater zou hebben verkregen (B) hoger
is dan de wettelijke verschuldigde erfbelasting (A).
Voorbeeld
Erflater heeft een broer en een zus. In zijn testament heeft hij zijn zus onterfd.
Daar krijgt hij spijt van. Met de notaris spreekt hij daarom af dat hij zijn testament
zal wijzigen waardoor zijn broer en zus ieder evenveel erven. Kort na zijn gesprek
met de notaris overlijdt hij, voordat het testament kan worden gewijzigd. De ervende
broer geeft de helft van de nalatenschap aan zijn onterfde zus.
De nalatenschap is € 400.000. De ervende broer is hierover € 147.624 (tarief 2012)
erfbelasting (A) verschuldigd. Na erfbelasting resteert € 252.376. Hij deelt dat bedrag
met zijn zus. De zus krijgt dus een schenking van € 126.188 waarover zij in beginsel
schenkbelasting is verschuldigd. Als de zus dat direct had geërfd was zij € 38.099
erfbelasting verschuldigd. De broer zou dan over het restant (€ 400.000 minus € 26.188
= € 273.812) € 97.148 erfbelasting verschuldigd zijn. Samen is dat € 135.247 (B).
B is kleiner dan A. Door de goedkeuring wordt er in dit geval geen schenkbelasting
geheven. De wettelijk verschuldigde erfbelasting blijft in stand. Er wordt geen erfbelasting
teruggegeven.
Tegemoetkoming overdrachtsbelasting
Heffing van overdrachtsbelasting kan achterwege blijven. Voor deze tegemoetkoming
in de overdrachtsbelasting gelden de volgende twee voorwaarden.
-
a. De onroerende zaak wordt overgedragen krachtens schenking in de zin van artikel 175, eerste lid, van Boek 7 van het BW.
-
b. Aan de schenking zijn geen lasten verbonden. De informeel begunstigde is dus voor
de overdracht geen vergoeding verschuldigd. Hierop geldt alleen een uitzondering voor
de hypotheek die de erflater had op de woning. De informeel begunstigde mag de (restant)
hypotheekschuld overnemen of vergoeden aan de schenkers.
Terugwerkende kracht
Stcrt. 2013, 8761, datum inwerkingtreding 04-04-2013, bevat een wijziging met terugwerkende
kracht van deze tekst. Deze wijziging werkt terug tot en met 01-01-2010.
